Badanie szybkości i adekwatności reakcji

Badanie czasu reakcji prostej w pracowni psychologicznej

Badanie reakcji prostej służy sprawdzeniu podstawowej szybkości reakcji u osoby badanej. Osoba badana siedzi na wprost sygnalizatora i w ręce dominującej trzyma przycisk. Zadaniem badanego jest jak najszybsze naciśnięcie przycisku po zobaczeniu lub usłyszeniu sygnału. Aparat AdBCR rozpoczyna pomiar w momencie, gdy pojawi się sygnał i kończy po wykryciu reakcji badanego.

Standardowy program badania (nr 2) dla reakcji prostej trwa 1 minutę i 20 sekund. W tym czasie emitowanych jest 30 bodźców (25 świetlnych i 5 dźwiękowych) i aparat mierzy czas reakcji dla każdego sygnału z osobna. Na zakończenie aparat oblicza czas średni reakcji oraz rozrzut wyników czyli różnicę między najwolniejszym a najszybszym czasem reakcji.

Celem testu reakcji prostej jest sprawdzenie ogólnej szybkości reakcji (można potocznie nazwać to refleksem) i porównanie jej do ogółu populacji. Im wyższy czas reakcji tym niższy sten i słabszy wynik. Zgodnie z rozkładem normalnym, w pracowni psychologicznej większość badanych powinna osiągać środkowe zakresy stenowe czyli od 4 do 6 stenu.

Badanie szybkości reakcji złożonej

W ramach badań psychotechnicznych, bo wykonaniu badania reakcji prostej powinno nastąpić sprawdzenie reakcji złożonej. O ile reakcja prosta służyła ogólnej ocenie szybkości reakcji, o tyle test reakcji złożonej bada, jak spada szybkość reagowania na bodźce, gdy wymagamy od osoby badanej podjęcia decyzji. Badanie szybkości i adekwatności reakcji jest niezwykle istotny w kontekście bezpieczeństwa nie tylko w sytuacjach drogowych, ale też przy wykonywaniu innych zawodów.

W teście reakcji złożonej badany ma reagować 1 ręką i 1 nogą na wskazane przez psychologa 2 sygnały. Na etapie instruktażu osoba prowadząca uczy badanego, którą kończyną należy reagować na dany sygnał. Zalecane jest stosowanie kombinacji: prawą nogą na czerwone światło i ręką dominującą na światło żółte lub zielone. Standardowo do tego testu wykorzystuje się program nr 5 aparatu AdBCR, który zawiera wyłącznie bodźce świetlne.

Taka konfiguracja badania pozwala na prawidłową ocenę reakcji złożonej. Jednocześnie test nie jest obciążony czynnikami zakłócającymi wyniki testu. Na przykład – stosowanie większej ilości kończyn powoduje, że wymagamy od osoby badanej innych funkcji (np. zdolności uczenia i zapamiętywania). Nie są one jednak celem badania w teście reakcji złożonej zatem stanowią osłabienie mierzalności testu. Wykorzystanie analogii do rzeczywistych warunków w procesie ćwiczenia (prawą nogą na hamulec, gdy zapali się światło czerwone) pozwala dodatkowo zminimalizować wpływ tych zdolności na wynik końcowy badania.

Miary testu czyli średni czas reakcji i rozrzut

Dzięki uśrednionemu pomiarowi pojedynczych czasów reakcji na wszystkie bodźce – miara jaką jest warość średnia czasu reakcji jest miarą stabilną i rzetelną. Pojedyncze wyniki reakcji, odbiegające od grupy innych wyników, nie mają istotnego znaczenia na końcowy efekt.

Problem stanowić może miara rozrzutu wartości minimalnej i maksymalnej. W tym przypadku wystarczy 1 gorsza próbka (pojedynczy gorszy czas reakcji na 1 sygnał), aby ta miara stała się nieadekwatna. Z tego względu, w przypadku niskiego wyniku dla parametru rozrzut czasów reakcji należy przyjrzeć się dokładnie wynikom szczegółowym. W aparacie AdBCR naszej produckji wprowadziliśmy dodatkową informację na wyświetlaczu aparatu. Rozrzut 2 to miara rozrzutu obliczona po odrzuceniu jednego, najgorszego wyniku. Dzięki porównaniu tych dwóch rozrzutów psycholog może szybko ocenić czy populacja wyników jest jednorodna. Tak się dzieje, gdy oba rozrzuty są zbliżone do siebie. W przeciwnym przypadku do oceny i normalizacji należy brać wartość drugiego rozrzutu.

Wykorzystanie dodatkowego oprogramowania ATSS Psycholab Software pozwala na wygodniejszą analizę danych i przeliczenie wyników pobranych z aparatury.